Interview Sanne Miltenburg van 'Sanne tekent en schrijft'
U bent tekenares en schrijfster van onder meer prentenboeken. Hoe gaat u te werk bij het ontwikkelen van een prentenboek?
Allereerst zorg ik ervoor dat ik overal notitieboekjes in huis heb rondslingeren, zodat ik leuke ideeën direct kan opschrijven voordat ik ze vergeet. Als een bepaald idee me niet meer loslaat en ik er steeds meer details bij begin te verzinnen, weet ik dat ik genoeg voer heb voor een prentenboek. Ik schrijf dan een tekst voor 12 spreads en beschrijf daarin ook hoe de illustraties er ongeveer uit kunnen zien. Aangezien ik naast schrijver ook illustrator ben krijg ik al snel visuele ideeën bij alles wat ik schrijf. Als ik het prentenboek later aan een uitgever wil aanbieden werk ik het uit in een dummy. Dit is een grove versie van het prentenboek die je relatief snel kan maken, maar waardoor de uitgever toch een indruk krijgt hoe het uiteindelijke resultaat eruit kan zien. Alle tekeningen hierin zijn grof gemaakt en bevatten nog geen kleur. Naast deze dummy maak ik 1 spread in net (met de gekozen tekentechniek en mooie kleuren). En ik lever ook karakterontwerpen aan. Als een uitgever naar aanleiding van de dummy geïnteresseerd is, maak ik in onderling onderleg het uiteindelijke prentenboek in net. Dat duurt zeker een paar maanden. Bij aanlevering van het nette illustratiewerk kan het nog een jaar duren voordat het boek daadwerkelijk is gedrukt en in de winkel verschijnt. Je moet dus best wat geduld hebben!
Waar let u op bij het maken van lesmateriaal?
Bij lesmateriaal moeten illustraties niet zozeer heel mooi, maar vooral heel duidelijk zijn. Zodat de kinderen geconcentreerd over de vraag kunnen nadenken. Alle informatie, zowel tekstueel als visueel, moet zo helder mogelijk worden gegeven. Zodat de kinderen niet onnodig worden afgeleid.
Is creativiteit aan te leren of aangeboren?
Allebei. Je hebt soms wel een meer dan gemiddelde passie om dingen te maken, dan ben je meer geneigd om er veel uren in te stoppen en dan word je automatisch beter. Maar het is niet zo dat je als je veel talent hebt, je zonder oefening meteen de mooiste dingen maakt. Je moet alle creatieve successen opbouwen. Talent helpt, maar is zeker niet het enige wat je nodig hebt. Ik ken mensen die ontzettend mooi kunnen tekenen, maar het moeilijk vinden om projecten af te maken. En ik ken mensen die veel minder goed kunnen tekenen, maar wel heel hard werken om vooruit te komen. Die laatste mensen zullen het meeste succes behalen.
U recenseert ook jeugdboeken. Waarop beoordeelt u een jeugdboek?
Ik heb voor hebban.nl vooral prentenboeken gerecenseerd, dus binnen dat gebied van jeugdboeken geef ik antwoord. Ik vind het fijn als een prentenboekverhaal naast spanning en fantasie een kind ook waardevolle kennis geeft. Zoals 'vriendschap betekent dat je voor elkaar opkomt' of 'je hoeft niet rijk te zijn om gelukkig te zijn'. Op deze manier ontstijgt een verhaal het gemiddelde verhaal wat gewoon een leuk avontuur is en verder niets. Een verhaal met een diepere laag blijft dan ook veel langer hangen. Denk dan bijvoorbeeld aan 'De Kleine Prins'. Qua illustratiewerk is het fijn als een prentenboek illustraties heeft waarin je meer kan ontdekken dan alleen in de begeleidende tekst. Soms zitten er hele miniverhaaltjes in spreads van prentenboeken. Het illustratiewerk moet qua sfeer goed passen bij de tekst. Daarnaast is het wel lastig om je persoonlijke oordeel over de tekenstijl niet te zwaar mee te laten wegen. Sommige tekeningen vind ik persoonlijk heel lelijk, maar ze zijn binnen hun illustratiestijl wel heel goed gemaakt. Hier probeer ik dan overheen te kijken om een zo onderbouwd mogelijk oordeel te geven.
U heeft een opleiding schrijven voor kinderen gevolgd. Wat heeft u daarvan geleerd?
De basiskennis, zoals dat je voor verschillende vertelperspectieven kan kiezen en hoe een verhaal globaal wordt opgebouwd. Hoe je kan spelen met het tijdsverloop, soms kun je de tijd als het ware bevriezen, in een belangrijk moment, zodat je de spanning lekker lang kan uitsmeren. En soms, in een woeste achtervolging, gaat de tijd juist razendsnel en kun je met rake fragmenten tekst die energieke sfeer juist goed vangen. Daarnaast leer je wat voor soort verhaal het beste bij jou past, waar je goed in bent en wat juist de valkuilen zijn waar je steeds in valt. De feedback van schrijfdocenten, maar ook van schrijfcollega's, is erg waardevol en ook nu ik ben afgestudeerd vraag ik vaak feedback van mijn schrijfgroepje. Je bent nooit uitgeleerd!
www.sannetekent.nl
