Plotloos
Binnen het bestek van enkele weken las ik twee boeken (boekjes? Boekies) die geen strip zijn maar wel iets doen met taal en beeld. Geen plot, amper tekenkundig meesterschap, zelfs geen herkenbare personages. Ik durf ze geen strips noemen uit angst van de erven Hergé, die zou immers zwaar beginnen tollen in zijn graf. Toch zijn deze werken voor de striplezer de moeite waard om ter hand te nemen.
‘A Shadowgraphic History II’ van Rino Feys heeft als personage een antropomorfische letter R. Die R wordt door zijn maker in allerhande situaties gezet ter lering en vermaak van de lezer.
In het eerste boekje bewees Feys al dat hij de geplogenheden van het stripmedium zo goed onder de knie heeft dat hij er op simpele wijze de spot mee kan drijven of ze op zijn minst in vraag kan stellen. R bevindt zich vaak tussen, achter of boven de kaders of springt gezwind van het ene prentje naar het andere. Soms zijn de kaders vensters die een glimp geven van wat zich in de wereld daarachter afspeelt maar evengoed kan het zijn dat de actie zich voor de kaders afspeelt.
Andere pagina’s lijken eerder op cartoons omdat ze maar één prent hebben. Door titels toe te voegen aan die tekeningen weet Feys ons geregeld op het verkeerde been te zetten tot we de tekening ontleed hebben. Die tekeningen zijn vaak grappig maar hier en daar smokkelt Feys ook wat maatschappijkritiek binnen.
Hoewel dat allemaal vrij theoretisch en moeilijkdoenerig klinkt zal vrijwel elke striplezer die het boekje openslaat begrijpen waar Feys heen wil. Waarschijnlijk lokt zijn werk zelfs hier en daar een monkelend lachje uit. Feys speelt met verwachtingen, populaire cultuur en het medium. Op het eerste zicht zou men denken dat dit een experimentele strip is en sommige mensen zijn daar niet voor te vinden. Wie het boek een kans geeft zal echter merken dat experimenteren plezant kan zijn en helemaal niet hoogdraverig hoeft te zijn. Dat hebben we alleszins ook geleerd uit Sesamstraat.
Nee, dan het andere boek: ‘Lamaree’ van Neitsabes Dranoc. Dat heeft als ondertitel ‘Een beeldfabel’ dus we moeten gelukkig niet meer zoeken naar een omschrijving ervan.
Lamaree is, in tegenstelling tot ‘A Shadowgraphic History II’ een donker en zwaar boek. Dat Dranoc erin slaagt dat over te brengen is imposant te noemen want er staat amper tekst in en hij werkt enkel met collages. Die collages zijn bijwijlen dan nog eens samengesteld uit vrij abstracte gegevens: patronen, abstracte schilderijen en dergelijke meer.
Dranoc strooit af en toe enkele woorden over die collages heen. Die kunnen gaan van zeer gezwollen of filosofisch, ‘Een geneugte bedekt een abjecte mislukking.’, tot alledaagse zinsneden: “Ik wou niet bij haar blijven.’
Bij een boek als dit, waarin geen overduidelijke verbanden zitten, waarin ons niet duidelijk gezegd wordt waarover het gaat of wat we ervan moeten denken gaan we al snel zelf op zoek naar een betekenis. Dat is de aard van het beestje. Abstracte kunst wordt vaak ingevuld door de toeschouwer. Naar analogie met Schrödingers kat is abstracte kunst bijgevolg noch dood, noch levend, tot op het moment dat ze gezien wordt.
In ‘Lamaree’ geeft de maker echter wel een zeer harde duw in een bepaalde richting. Bij het lezen gaat er vooral diepe droefheid, gemis, meewarigheid en af en toe een kleine catharsis door gepercipieerd begrip of hoop door de lezer heen. Maar dat kan natuurlijk ook gewoon zijn wat ik er zelf in zie.
In Lamaree is de auteur tezamen met de lezer het belangrijkste personage van het boek en wat zij willen vertellen is minder belangrijk dan het gevoel dat wordt overgebracht. Waar Dranoc zijn inspiratie haalde is evenmin belangrijk, maar dat hij er in slaagt om het gemoed van zijn lezers te beroeren, dat staat buiten kijf.
A Shadowgraphic History II
Tekst en Tekeningen: Rino Feys
Eigen beheer
Bestellen via: rinofeys@gmail.com
Lamaree: een beeldfabel
Beeld & Tekst: Neitsabes Dranoc
Het Balanseer
Bestellen via: http://www.hetbalanseer.be
Peter Moerenhout schrijft strips, schrijft over strips en interviewt stripmakers. Hij schrijft ook nog andere dingen en maakt muziek. Ga gerust eens kijken op zijn blog. Het doet geen pijn: http://www.petermoerenhout.be
Meer striprecensies: http://www.barbarus.org/blog/tag/Striprecensies
