Interview met Janneke Bazelmans
Waarover gaat uw boek 'Verkapt'?
Het verhaal speelt zich af in het hart van Borneo (Indonesisch deel, West Kalimantan). Het gaat over de Nederlandse studente Nora die de kans krijgt stage te lopen bij een palmoliebedrijf midden in het regenwoud. Al snel begeeft ze zich in een strijd tussen de palmolie-industrie, inheemse stammen en orang-oetans.
Verkapt is fictie gebaseerd op de werkelijkheid. Ik heb jarenlang juridisch onderzoek gedaan naar palmolie. Omdat dit droge materie is, heb ik mijn onderzoek verwerkt in een spannende thriller.
Drie jaar geleden logeerde ik bij de Dajaks (inheemse stam) in een oerwouddorp op West-Kalimantan en maakte het leven en de strijd van de dorpelingen tegen de palmoliebedrijven van dichtbij mee. Alles wat ik in de honderden rapporten en onderzoeken gelezen had, kon ik toetsen aan de werkelijkheid.
Daarna heb ik heel veel contact gehad met een aantal Nederlanders die daar wonen en werken. Zij hebben veel vragen beantwoord.
Hoe bent u te werk gegaan bij het schrijven: met een schema of meer intuïtief?
Ik werk zeer gestructureerd. Ik heb een schema gemaakt waarop de hoofdverhaallijn en de zijverhaallijnen duidelijk waren weergegeven. Maar dat schema is wel ontzettend vaak gewijzigd.
Wat kunt u kwijt in fictie wat u niet kwijt kunt in non-fictie?
Iedere dag verdwijnt er wereldwijd een perceel bos zo groot als Amsterdam. We horen over ontbossing, over bosbranden in Indonesië, maar wat is het verhaal erachter? Het verhaal van de lokale bevolking, het verhaal over palmolie. Het verhaal van de orang-oetans.
Feiten bieden veel informatie, maar zeggen de meeste mensen niet veel zolang ze zich niet in een bepaalde situatie kunnen verplaatsen. Met Verkapt wil ik de lezer midden in de ontbossingsproblematiek plaatsen en meenemen, naar voor velen onbekend gebied: een dorpje in het regenwoud van Borneo.
Wat is uw mening over de verhouding tussen sociaal engagement en literatuur?
Verkapt is een ecothriller. Een maatschappelijk probleem wordt aan de kaak gesteld. Het boek is onderdeel van een missie: ontbossing als gevolg van ons palmoliegebruik onder de aandacht brengen. Op een wijze dat je niet direct doorhebt dat je bakken vol feiten en informatie tot je neemt.
Er bestaat een duidelijke link tussen ontbossing en wat er op ons bord ligt. Palmolie zit in meer dan 50% producten onze supermarkt. Koekjes chips, shampoo, afwasmiddel. We stoppen het zelfs als biobrandstof in onze tank. Ik merkte in mijn omgeving dat dit gegeven onbekend is. En dat terwijl de Europese Unie de op een na grootste importeur is van palmolie. Met Nederland in de hoofdrol.
Ik krijg van recensenten en lezers terug dat Verkapt nog wekenlang doorwerkt in hun handelen.
Ze kijken anders naar producten in de supermarkt. Lezers passen zelfs hun koopgedrag aan en mailen me foto's van palmolievrije producten die ze gevonden hebben. Deze reactie krijg ik niet snel met een non-fictie boek over palmolie, laat staan met een juridisch onderzoek. In mijn juridisch onderzoek over palmolie dat is opgenomen in een boek (Boom Juridische uitgevers, 2014; op www.thrillerverkapt.nl is het onderzoek te bekijken) staan dezelfde feiten als in Verkapt. Werkelijk waar niemand heeft me gemaild en gezegd hoe geraakt ze zijn door mijn case study.
Sociaal engagement in de literatuur is een goede manier om complexe maatschappelijke problemen bij een breed publiek onder de aandacht te brengen.
Boektrailer: https://youtu.be/G6Hyv1_rqyA
Voor een interview met een andere Brabantse schrijver zie: http://www.barbarus.org/single-post/2016/06/07/Interview-Robert-Proost
